Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng phát triển với tốc độ chóng mặt. Đặc biệt chúng đang ngày càng thông minh hơn. Ở thời điểm hiện tại chúng ta đang có “trí tuệ nhân tạo hẹp” tiếng anh gọi là Artificial Narrow Intelligence – ANI và tương lai sẽ có các loại trí tuệ nhân tạo nào? Và cách chúng sẽ tác động đến tình hình tài chính trên thế giới là như thế nào?
Hãy cùng WISE Business tìm hiểu chi tiết về các loại trí tuệ nhân tạo và các ứng dụng của chúng qua bài viết sau đây:
I. Sơ lược về trí tuệ nhân tạo
📌 Nội dung dưới đây được trích xuất từ khóa học: TỰ ĐỘNG HÓA DOANH NGHIỆP
Trí tuệ nhân tạo (AI) là một lĩnh vực về khoa học máy tính tạo ra các hệ thống học máy có khả năng thực hiện những tác vụ đòi hỏi trí thông minh của con người, như học tập, suy luận, nhận diện ngôn ngữ, hình ảnh và ra quyết định.
Khái niệm AI được hình thành từ năm 1956 tại Hội nghị Dartmouth và đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển, từ những chương trình đơn giản như chơi cờ cho đến các hệ thống hiện đại sử dụng dữ liệu lớn và sức mạnh tính toán cao.
AI được chia thành ba loại chính: AI yếu (chuyên thực hiện một nhiệm vụ cụ thể như trợ lý ảo hoặc nhận diện khuôn mặt), AI mạnh (có khả năng suy nghĩ linh hoạt như con người, vẫn đang được nghiên cứu), và AI siêu việt (có thể vượt qua trí thông minh của con người trong mọi lĩnh vực, chỉ tồn tại ở mức giả định trong tương lai).
II. Có các loại trí tuệ nhân tạo nào?
Có nhiều cách để phân loại các loại trí tuệ nhân tạo. Tại bài viết này của WISE sẽ tập trung phân loại dựa trên mức độ phát triển, về cơ bản sẽ có 3 loại sau:
1. Trí tuệ nhân tạo Hẹp
Trí tuệ nhân tạo hẹp tiếng anh là Artificial Narrow Intelligence (ANI) là loại AI được thiết kế và lập trình để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể hoặc một nhóm nhiệm vụ hẹp với hiệu suất cao. Nó không có khả năng tự học hoặc tự nâng cấp để trở nên thông minh hơn một cách tổng quát ngoài phạm vi nhiệm vụ đã được lập trình.
Có rất nhiều lợi ích đã được chỉ ra bởi các chuyên gia hàng đầu thế giới nhưng hãy tập trung vào 3 lợi ích chính sau:
Bảo mật thông tin và quản lý rủi ro
- Phát hiện gian lận: Hệ thống AI của ngân hàng có thể phát hiện các giao dịch bất thường và đưa ra cảnh báo kịp thời.
- Quản lý bảo mật dữ liệu: Các hệ thống ANI có thể bảo vệ dữ liệu nhạy cảm của khách hàng bằng cách sử dụng các thuật toán mã hóa và nhận diện.
Tiết kiệm chi phí
- Giảm chi phí nhân sự: Chatbots và trợ lý ảo có thể thay thế nhân viên chăm sóc khách hàng trong các nhiệm vụ cơ bản.
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: AI có thể phát hiện các điểm nghẽn hoặc cải thiện hiệu suất sản xuất thông qua phân tích dữ liệu.
Ra quyết định chính xác dựa trên dữ liệu (Data-driven Decision Making)
- Phân tích hành vi người tiêu dùng: AI có thể phân tích các dữ liệu từ website, mạng xã hội, email marketing để hiểu rõ hơn về hành vi và nhu cầu của khách hàng.
- Dự đoán xu hướng: Các mô hình dự đoán giúp doanh nghiệp nắm bắt xu hướng thị trường sớm hơn, từ đó xây dựng các chiến lược marketing hiệu quả.
Bạn ứng dụng AI ở đâu trong doanh nghiệp của mình?
Ở đâu cũng được, nhưng hãy bắt đầu với phòng marketing nơi có những nhân sự trẻ, năng động có khả năng học tập kiến thức mới nhanh. Dưới đây là cách mà WISE Business đã ứng dụng AI trong việc sản xuất video marketing.
📌 Nội dung dưới đây được tóm tắt nhanh từ bài viết Cách tạo video AI
Bài viết hướng dẫn quy trình tạo video AI từ kịch bản đến thành phẩm thông qua 5 bước chính:
-
Tạo kịch bản với ChatGPT: Sử dụng ChatGPT để phát triển nội dung cho video một cách sáng tạo và phù hợp với mục đích sử dụng.
-
Chuyển đổi văn bản thành giọng nói: Sử dụng công cụ AI để chuyển đổi kịch bản văn bản thành giọng nói tự nhiên, giúp video trở nên sống động và thu hút hơn.
-
Tạo video AI bắt chước cử chỉ chân thực: Sử dụng công cụ như HeyGen để tạo video với nhân vật ảo có cử chỉ, biểu cảm và chuyển động miệng tự nhiên.
-
Tùy chỉnh và chỉnh sửa video: Thêm hình ảnh, âm thanh, hiệu ứng để làm cho video hấp dẫn và chuyên nghiệp hơn.
-
Xuất bản và chia sẻ: Hoàn thiện video và chia sẻ lên các nền tảng mạng xã hội, website hoặc sử dụng trong các chiến dịch marketing.
Bạn sẽ ứng dụng AI vào doanh nghiệp của mình như thế nào? Nếu gặp khó khăn đừng ngần ngại gọi cho WISE hoặc để lại thông tin dưới đây:
2. Trí tuệ nhân tạo Tổng quát
Hãy gọi trí tuệ nhân tạo Tổng quát (AGI) là trí tuệ tương lai bởi nó chưa hiện diện trong cuộc sống mọi thứ đang được vẽ lên bởi các nhà truyền thông và nếu phát triển thành công, loại AI này sẽ thay đổi hoàn toàn cách con người sống, làm việc và tương tác với công nghệ bởi 2 yếu tố chính sau:
Tự động hóa một cách toàn diện (Full Automation)
Các nhà khoa học hy vọng rằng AGI sẽ:
-
Thực hiện các công việc đòi hỏi sự sáng tạo, tư duy phức tạp và ra quyết định, những việc mà hiện tại chỉ con người mới có thể làm.
-
Thay thế con người trong các công việc nguy hiểm, độc hại hoặc khó khăn như: khai thác mỏ, cứu hộ, nghiên cứu không gian sâu thẳm, v.v.
-
Tự động hóa quản trị doanh nghiệp từ các khâu lên chiến lược, dự đoán xu hướng đến tối ưu hóa các quy trình phức tạp.
Tìm hiểu và giải quyết các vấn đề phức tạp
Nghiên cứu khoa học: AGI có thể giúp tăng tốc quá trình nghiên cứu và phát triển trong nhiều lĩnh vực như:
- Công nghệ: Phát triển các công nghệ tiên tiến với khả năng tự cải tiến và nâng cấp.
- Y học: Phát triển thuốc mới, chẩn đoán bệnh sớm và điều trị hiệu quả hơn.
- Vật lý: Giải mã các bí ẩn của vũ trụ, tạo ra các mô hình chính xác về hiện tượng tự nhiên.
Giải quyết các vấn đề trên toàn cầu:
- Chống biến đổi khí hậu thông qua phân tích dữ liệu và dự đoán chính xác hơn.
- Cải thiện hệ thống công nghệ quản lý và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
- Đưa ra giải pháp năng lượng sạch và bền vững.
3. Trí tuệ nhân tạo Siêu việt (Artificial Superintelligence – ASI)
Trí tuệ nhân tạo Siêu việt (ASI) là loại trí tuệ nhân tạo có khả năng vượt xa trí thông minh của con người trong mọi lĩnh vực – bao gồm tư duy sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề, ra quyết định, và khả năng học hỏi. ASI không chỉ thực hiện tốt các nhiệm vụ mà con người có thể làm, mà còn có thể làm tốt hơn về mọi mặt.
Ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong cuộc sống
Trí tuệ nhân tạo đã và đang trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Nhiều ứng dụng cụ thể của AI đã giúp cải thiện hiệu quả công việc và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đặc điểm của ASI
- Vượt trội hơn con người trong mọi lĩnh vực: Bao gồm khoa học, nghệ thuật, sáng tạo, tư duy chiến lược, và các khía cạnh cảm xúc, đạo đức.
- Tự cải thiện liên tục: ASI có thể tự học hỏi, tối ưu hóa và phát triển mà không cần sự can thiệp của con người.
- Nhận thức sâu rộng: Khả năng nhận thức không chỉ về mặt trí tuệ mà còn về mặt cảm xúc, đạo đức và xã hội.
- Tính toàn diện: Có thể đưa ra các giải pháp mà con người chưa từng nghĩ đến, kể cả trong các lĩnh vực chuyên sâu nhất.
Kỳ vọng cúa ASI
- Giải quyết các vấn đề toàn cầu: Biến đổi khí hậu, nghèo đói, bệnh tật và các vấn đề xã hội phức tạp khác.
- Đột phá trong khoa học và công nghệ: Khám phá các lý thuyết khoa học mới, tối ưu hóa các hệ thống công nghệ phức tạp.
- Cải thiện mọi khía cạnh của cuộc sống: Giáo dục, y tế, môi trường, kinh tế và nghệ thuật.
- Phát triển hệ thống đạo đức tối ưu: Tạo ra một thế giới an toàn, công bằng và phát triển bền vững.
Tình trạng hiện tại của ASI: Hiện tại, ASI vẫn chỉ là một khái niệm lý thuyết và chưa có bất kỳ hệ thống nào đạt được cấp độ này. Các nhà nghiên cứu đang tập trung phát triển AGI, và một số chuyên gia cho rằng nếu đạt được AGI hoàn chỉnh, ASI sẽ là bước phát triển tiếp theo.
III. Các loại AI này sẽ tác động như thế nào đến các doanh nghiệp việt nam?
AI hẹp đang được nhiều SMEs Việt Nam ứng dụng vào vận hành, tài chính, marketing và quản trị. Bài viết phân tích tác động hiện tại và dự báo ảnh hưởng của AGI, ASI trong tương lai, đồng thời đề xuất hướng chuẩn bị cho SMEs.
1. AI hẹp (ANI) và ảnh hưởng hiện tại trong SMEs
AI hẹp đang được ứng dụng rộng rãi trong các hoạt động cốt lõi của SMEs, giúp tối ưu vận hành, nâng cao hiệu quả marketing, cải thiện quản lý tài chính và hỗ trợ quản trị nhân sự. Dưới đây là những lĩnh vực chính tại SMEs Việt Nam đang hưởng lợi từ AI hẹp:
Tối ứu hóa hoạt động vận hành
AI hẹp đang giúp SMEs nâng cao hiệu quả vận hành. Trong logistics, AI dự báo nhu cầu, quản lý tồn kho, tối ưu giao hàng và lựa chọn nhà vận chuyển tốt nhất. Ví dụ, SuperAI tại Việt Nam hỗ trợ so sánh chi phí, thời gian và cảnh báo quá tải.
Trong sản xuất, AI dự đoán bảo trì, tối ưu lịch làm việc và phân bổ nguồn lực. Nhờ AI, nhiều SMEs tiết kiệm đến 40% chi phí và tăng 20% năng suất.
Marketing và chatbots chăm sóc khách hàng
AI đang nâng cấp mạnh mẽ marketing và chăm sóc khách hàng cho SMEs. Nhờ phân tích dữ liệu, AI giúp cá nhân hóa dịch vụ, phân khúc khách hàng và tối ưu chiến dịch tiếp thị.
Chatbot AI hỗ trợ tương tác 24/7 trên các nền tảng số, nâng cao trải nghiệm khách hàng. Công nghệ AI tạo sinh còn giúp SMEs tạo nội dung quảng cáo nhanh, rẻ và sáng tạo hơn.
Quản lý tài chính và kế toán
AI trong tài chính – kế toán giúp SMEs tự động hóa ghi sổ, lập hóa đơn, phân loại giao dịch và báo cáo, giảm sai sót và tiết kiệm thời gian. AI còn hỗ trợ phân tích tài chính, dự báo dòng tiền, phát hiện bất thường và chấm điểm tín dụng, giúp quản lý rủi ro và tài chính hiệu quả hơn.
Hỗ trợ quản trị doanh nghiệp và nhân sự
AI hẹp đang giúp SMEs nâng cao hiệu quả quản trị và ra quyết định. Hệ thống phân tích tích hợp AI tổng hợp dữ liệu đa phòng ban, phát hiện xu hướng và hỗ trợ chiến lược. Trong nhân sự, AI tối ưu tuyển dụng, đào tạo và quản lý hiệu suất.
2. Cơ hội và thách thức khi SMEs Việt Nam áp dụng AI
Việc ứng dụng AI mang lại cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam nhiều cơ hội đổi mới nhưng cũng đi kèm không ít thách thức. Hiểu rõ cả hai mặt lợi ích và khó khăn này sẽ giúp SMEs có chiến lược phù hợp để tận dụng AI hiệu quả.
Cơ hội
Nâng cao hiệu quả và giảm chi phí: AI giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) tự động hóa công việc, tối ưu nguồn lực, từ đó nâng cao hiệu suất và giảm đáng kể chi phí vận hành.
Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận: Không chỉ tiết kiệm chi phí, AI còn là công cụ giúp SMEs mở rộng doanh thu. Các giải pháp như AI tạo sinh (ví dụ ChatGPT, Midjourney) hỗ trợ phát triển sản phẩm, dịch vụ sáng tạo, thu hút khách hàng mới.
Cải thiện trải nghiệm khách hàng và nâng cao cạnh tranh: Nhờ AI, các SMEs có thể cung cấp dịch vụ khách hàng hiện đại như chatbot hỗ trợ 24/7, cá nhân hóa đề xuất sản phẩm, và tối ưu hóa quy trình giao hàng.
Đổi mới sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh: AI mở ra cơ hội đổi mới sáng tạo cho SMEs thông qua việc phát triển các sản phẩm độc đáo và mô hình kinh doanh mới.
Thách thức
Chi phí đầu tư cao và khó đo lường hiệu quả: Việc triển khai AI đòi hỏi SMEs phải đầu tư đáng kể vào hạ tầng công nghệ, phần mềm, dữ liệu và đào tạo nhân sự, khiến nhiều doanh nghiệp e ngại.
Hạ tầng công nghệ và dữ liệu còn hạn chế: AI yêu cầu dữ liệu lớn và hệ thống tính toán mạnh, nhưng nhiều SMEs Việt Nam chưa có hệ thống thu thập dữ liệu bài bản, dữ liệu thường phân tán hoặc chất lượng thấp.
Thiếu nhân sự có kỹ năng AI: SMEs thường thiếu chuyên gia dữ liệu hoặc kỹ sư AI do hạn chế tài chính, trong khi đội ngũ hiện tại cũng thiếu kỹ năng về công nghệ. Việc đào tạo lại nhân sự để vận hành AI hiệu quả đòi hỏi thời gian và chi phí lớn.
Rủi ro bảo mật và quyền riêng tư: AI hoạt động dựa trên dữ liệu lớn, trong đó có thông tin nhạy cảm của khách hàng và doanh nghiệp, làm tăng nguy cơ rò rỉ dữ liệu nếu hệ thống bảo mật không đảm bảo.
Tâm lý ngại thay đổi và rủi ro văn hóa doanh nghiệp: Việc đưa AI vào vận hành có thể gây lo lắng trong nội bộ do sợ mất việc hoặc thay đổi vai trò. Nếu lãnh đạo không truyền thông rõ ràng về mục đích hỗ trợ của AI, nhân viên dễ phản ứng tiêu cực.
3. Viễn cảnh tương lai: Tác động của AI tổng quát (AGI) và AI siêu việt (ASI)
AGI và ASI là các bước tiến lớn của AI, có thể tư duy như hoặc vượt con người. Dù chưa rõ thời điểm xuất hiện, SMEs cần chuẩn bị từ sớm để thích nghi.
Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI)
AGI là AI có khả năng học hỏi và xử lý linh hoạt nhiều nhiệm vụ như con người. Khác với AI hẹp, AGI có thể tự thích nghi và giải quyết vấn đề mà không cần lập trình riêng, hứa hẹn sẽ thay đổi hoàn toàn cách SMEs vận hành và ra quyết định.
Lý do là một hệ thống AGI mạnh mẽ (nếu được SMEs tiếp cận) có thể đảm đương nhiều vai trò khác nhau như một đội ngũ chuyên gia ảo, bù đắp cho thiếu hụt về nhân lực và kỹ năng. Dưới đây là một số tác động tiềm năng của AGI đối với SMEs:
-
Dịch vụ khách hàng siêu việt: Chatbot AGI có thể giao tiếp như con người, xử lý linh hoạt cả các tình huống phức tạp và tự học qua từng tương tác. Nhờ đó, SMEs có thể cung cấp dịch vụ khách hàng 24/7 với chất lượng cao, tương đương tổng đài chuyên nghiệp của các tập đoàn lớn.
-
Vận hành và chuỗi cung ứng tối ưu hoàn toàn: AGI có thể giám sát toàn bộ chuỗi cung ứng theo thời gian thực, dự báo rủi ro và tự động điều chỉnh kế hoạch vận hành, giúp SMEs duy trì hoạt động trơn tru và hiệu quả như doanh nghiệp lớn.
-
Ra quyết định chiến lược và quản trị thông minh: AGI có thể tổng hợp và phân tích toàn diện dữ liệu doanh nghiệp, đưa ra chiến lược tối ưu như một đội ngũ cố vấn cấp cao, giúp lãnh đạo SMEs ra quyết định nhanh, chính xác và giảm rủi ro.
-
Marketing và bán hàng siêu cá nhân hóa: AGI giúp SMEs hiểu sâu từng khách hàng, dự đoán nhu cầu, tự động tạo và tối ưu chiến dịch marketing theo thời gian thực, mang lại hiệu quả cao và trải nghiệm cá nhân hóa vượt trội.
AGI có khả năng sáng tạo ý tưởng marketing mới lạ, giúp SMEs triển khai chiến dịch marketing toàn cầu mang tính cá nhân hóa cao – điều mà trước đây chỉ doanh nghiệp lớn mới làm được.
Siêu trí tuệ nhân tạo (ASI)
AI siêu việt (ASI) là cấp độ vượt AGI, với trí tuệ vượt xa con người trong mọi lĩnh vực. Nếu AGI như một người, thì ASI được ví như thiên tài với IQ vượt trội hoặc trí tuệ tập thể khổng lồ. Dù thường xuất hiện trong viễn tưởng, ASI vẫn là chủ đề nghiên cứu nghiêm túc về tương lai trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, có một số điểm có thể hình dung về ảnh hưởng đến SMEs:
-
Tự động hóa toàn diện và năng suất đột phá: ASI giúp tự động hóa toàn diện và tối ưu hóa mọi hoạt động kinh doanh với năng suất vượt trội, cho phép SMEs vận hành với tốc độ, độ chính xác và quy mô toàn cầu như các tập đoàn lớn – giảm chi phí, rút ngắn thời gian phát triển sản phẩm và xử lý khối lượng công việc khổng lồ.
-
Đổi mới và sáng tạo vô hạn: ASI mở ra khả năng đổi mới và sáng tạo không giới hạn, giúp SMEs liên tục phát triển sản phẩm, dịch vụ đột phá và chiến lược kinh doanh tầm xa.
-
Thay đổi cấu trúc lao động và vai trò con người: ASI có thể làm tốt hầu hết công việc hơn con người, khiến vai trò con người trong doanh nghiệp cần được tái định nghĩa. Nhân sự có thể chỉ tập trung vào chiến lược, mục tiêu và giám sát AI, còn mọi hoạt động được AI đảm nhiệm.
-
Rủi ro công nghệ và phụ thuộc: ASI tiềm ẩn rủi ro lớn do trí tuệ vượt trội con người, có thể đưa ra hành động ngoài tầm kiểm soát nếu không được kiểm soát mục tiêu chặt chẽ. Phụ thuộc vào ASI khiến xã hội dễ tổn thương nếu hệ thống gặp sự cố hoặc bị chiếm quyền điều khiển.
AGI/ASI mở ra cơ hội lớn cho SMEs nhưng cũng kèm theo thách thức. SMEs cần chuẩn bị tinh thần thích nghi, học hỏi công nghệ và quản trị linh hoạt để đón đầu tương lai AI.
IV. Kết luận
Các loại trí tuệ nhân tạo đang thay đổi thế giới theo những cách chưa từng có, mang lại nhiều cơ hội và thách thức cho cuộc sống hiện đại, tin rằng AI có tiềm năng to lớn để giải quyết các vấn đề toàn cầu và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, việc ứng dụng AI cần được thực hiện một cách cẩn trọng để đối phó với các thách thức về đạo đức và xã hội. Sự phát triển bền vững và có trách nhiệm của AI, như cách WISE Business đang theo đuổi, sẽ là chìa khóa để đảm bảo công nghệ này phục vụ lợi ích cho tất cả mọi người.
