Trong việc xây dựng và phát triển một doanh nghiệp, ban lãnh đạo thường xuyên phải đối đầu với các vấn đề xoay quanh nhân sự và bản sắc thương hiệu ví dụ như làm thế nào để giữ chân nhân tài? Làm thế nào để gắn kết các thành viên trong doanh nghiệp? Làm thế nào để cải thiện hiệu suất làm việc của nhân viên?… Và rất nhiều các câu hỏi khác.

Câu trả lời là hãy xây dựng văn hóa doanh nghiệp, với một văn hóa doanh nghiệp vững mạnh bạn sẽ sở hữu một đội ngũ nhân sự đoàn kết, tương trợ lẫn nhau trong công việc nhằm phát triển và xây dựng hình ảnh thương hiệu ấn tượng trong mắt khách hàng.

Vậy văn hóa doanh nghiệp là gì? Làm thế nào để xây dựng một văn hóa doanh nghiệp bền vững? Tất cả sẽ được giải đáp trong chủ đề văn hóa doanh nghiệp mà WISE Business cung cấp tới bạn độc.

💬 Chủ đề văn hóa doanh nghiệp gồm có các nội dung sau:

1. Văn hóa doanh nghiệp là gì? Làm thế nào để xây dựng văn hóa doanh nghiệp
2. Tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp và 5 lợi ích chính
3. Tìm hiểu vai trò của văn hóa doanh nghiệp qua 6 điểm cốt lõi
4. Tìm hiểu 4 loại hình văn hóa doanh nghiệp thông dụng nhất
5. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp với quy trình 5 bước
6. Tìm hiểu ví dụ về văn hóa doanh nghiệp từ 5 công ty lớn

Hi vọng với những kiến thức được chia sẻ trong chủ đề này sẽ giúp ích cho độc giả trong công cuộc xây dựng văn hóa doanh nghiệp.

1. Văn hóa doanh nghiệp là gì?

Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các giá trị, niềm tin, và hành vi chung mà mọi người trong một tổ chức chia sẻ. Đó là “tính cách” của công ty, phản ánh qua cách các thành viên ứng xử, giao tiếp, và ra quyết định hàng ngày. Văn hóa này ảnh hưởng đến mọi mặt của doanh nghiệp, từ cách làm việc của nhân viên, cách phục vụ khách hàng, cho đến cách công ty thích ứng với thay đổi trong môi trường kinh doanh.

Ở một góc nhìn khác sâu sắc hơn từ nhà nghiên cứu hàng đầu về văn hóa doanh nghiệp, ông Edgar Schein. Ông đã cho rằng văn hóa doanh nghiệp là “một mô hình các giả định cơ bản mà một nhóm người đã học được khi giải quyết các vấn đề về thích nghi bên ngoài và tích hợp nội bộ.” Những giả định này đã được thử nghiệm và chứng minh là hiệu quả, do đó, chúng được xem là hợp lệ và được truyền đạt đến các thành viên mới như một cách “đúng” để nhận thức, suy nghĩ, và cảm nhận.

Và để hiểu sâu hơn về văn hóa doanh nghiệp, Edgar Schein đã đưa ra một mô hình ba cấp độ để mô tả văn hóa doanh nghiệp. Mô hình này giúp hiểu sâu hơn về cách một tổ chức hoạt động từ bên trong và cách các giá trị, niềm tin ảnh hưởng đến hành vi và quyết định của nhân viên. Ba cấp độ mà ông đã chỉ ra gồm có:

• Artifacts (Hiện vật): Artifacts là những khía cạnh dễ nhận thấy và thể hiện rõ ràng nhất của văn hóa doanh nghiệp. Chúng là những yếu tố mà mọi người có thể nhìn thấy, nghe thấy hoặc cảm nhận một cách trực tiếp trong môi trường làm việc. Các hiện vật này bao gồm: Cơ sở vật chất và không gian làm việc; ngôn ngữ và cách giao tiếp và các nghi thức, lễ nghi.
  
• Espoused Values (Giá trị tuyên bố): Đây là những giá trị mà tổ chức công khai khẳng định hoặc hướng tới. Những giá trị này có thể bao gồm các tôn chỉ hoạt động, sứ mệnh, tầm nhìn, hay các nguyên tắc lãnh đạo mà doanh nghiệp cam kết theo đuổi. Tuy nhiên, ở một vài công ty không phải lúc nào những giá trị tuyên bố này cũng được thực hiện đúng như lời hứa.
• Basic Underlying Assumptions (Các giả định cơ bản): Đây là cấp độ sâu nhất và khó nhận biết nhất trong văn hóa doanh nghiệp, thường là những niềm tin ngầm định mà mọi người trong tổ chức mặc nhiên xem là đúng đắn. Các giả định này định hình cách nhìn nhận của nhân viên về thế giới, về công việc và về các mối quan hệ trong tổ chức. Chúng không dễ thay đổi, vì chúng thường được hình thành qua nhiều năm, qua các sự kiện lịch sử và sự phát triển của tổ chức.

Tóm lại, văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các giá trị, niềm tin, và hành vi chung được chia sẻ trong một tổ chức.

2. Tầm Quan Trọng Của Văn Hóa Doanh Nghiệp?

Peter Drucker, một nhà quản lý học hàng đầu tác giả cuốn sách “Management: Tasks, Responsibilities, Practices” đã nhấn mạnh rằng: “Culture eats strategy for breakfast.”

Câu nói trên có nghĩa là dù chiến lược có quan trọng đến đâu, văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ vẫn là yếu tố quyết định sự thành công dài hạn của tổ chức. Nếu không có văn hóa doanh nghiệp, tổ chức có thể gặp phải những vấn đề sau:

• Mâu thuẫn nội bộ: Không có tiêu chuẩn về giá trị và hành vi chung, dẫn đến sự bất đồng và xung đột trong công việc.
• Thiếu gắn kết: Nhân viên không có sự cam kết, dẫn đến hiệu suất làm việc thấp và khó giữ chân nhân tài.
• Hiệu suất kém: Thiếu định hướng chung làm giảm khả năng đạt được các mục tiêu chiến lược.
• Hình ảnh tiêu cực: Tổ chức không tạo được sự khác biệt, khó cạnh tranh và thu hút nhân tài lẫn khách hàng.

Chính vì vậy, bất kỳ tổ chức nào, dù là doanh nghiệp lớn hay nhỏ, đều phải có một văn hóa doanh nghiệp riêng. Văn hóa này có thể xuất phát từ những điều rất đơn giản như cách nhân viên giao tiếp với nhau, đến những nguyên tắc phức tạp hơn như cách thức ra quyết định và quản lý rủi ro.

📌 Trên đây là nội dung được rút gọn từ bài viết: Tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp và 5 lợi ích chính

3. Những Yếu Tố Hình Thành Văn Hóa Doanh Nghiệp

Văn hóa doanh nghiệp là một khái niệm phức tạp, bao gồm sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau. Để có cái nhìn chuẩn xác nhất về cấu trúc của văn hóa doanh nghiệp, chúng ta sẽ tìm hiểu sáu thành phần chính góp phần tạo nên nó:

• Tầm nhìn sứ mệnh
• Giá trị cốt lõi
• Phong cách lãnh đạo
• Khả năng học hỏi và cải tiến
• Sự đổi mới và sáng tạo
• Khả năng thích ứng với thay đổi

Đây hứa hẹn sẽ là một chủ đề rộng với nhiều khía cạnh và vấn đề cần tìm hiểu chi tiết, nếu bạn đang quan tâm về bất cứ thành phần nào cấu thành nên văn hóa doanh nghiệp hãy đọc ngay bài viết chi tiết: Văn hóa doanh nghiệp bao gồm những gì

4. Các Loại Hình Văn Hóa Doanh Nghiệp

Các chuyên gia đã xác định nhiều loại hình văn hóa doanh nghiệp khác nhau, mỗi loại đều có những đặc điểm và tiêu chí riêng. Tuy nhiên có 4 loại hình văn hóa doanh nghiệp thường thấy nhất bao gồm văn hóa gia đình, văn hóa đổi mới, văn hóa thị trường và văn hóa cấu trúc. Chúng tôi sẽ giải thích rõ ràng các loại văn hóa doanh nghiệp trên thông qua nội dung dưới đây.

4.1 Văn Hóa Gia Đình

Đặc trưng của văn hóa gia đình thường là một môi trường thân thiện, nơi mà mối quan hệ giữa các nhân viên giống như một gia đình. Mọi người cùng nhau hỗ trợ, chia sẻ và hướng đến những mục tiêu chung. Trong môi trường này, sự hợp tác và tinh thần đồng đội được đề cao, và các nhà lãnh đạo thường giữ vai trò như những người dẫn dắt tận tụy.

Nhân viên sẽ cảm thấy thoải mái khi làm việc trong một môi trường nơi mà họ được tôn trọng và hỗ trợ, bởi vậy văn hóa gia đình không chỉ đơn thuần mang lại cảm giác an toàn cho nhân viên mà còn thúc đẩy sự gắn bó và trung thành giữa nhân viên và công ty.

* Ví dụ:

Một ví dụ điển hình từ bà Thái Hương, chủ tịch Hội đồng quản trị của TH True Milk, luôn nhấn mạnh rằng công ty không chỉ sản xuất sữa mà còn xây dựng một cộng đồng gia đình, nơi mọi người đều được coi trọng và khuyến khích phát triển. Cụ thể, các nhân viên tại TH True Milk được chăm sóc từ điều kiện làm việc, phúc lợi, cho đến các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng​

4.2 Văn Hóa Đổi Mới

Khác với văn hóa gia đình, văn hóa đổi mới nhấn mạnh sự sáng tạo và khả năng chấp nhận rủi ro. Các tổ chức theo đuổi văn hóa này thường khuyến khích nhân viên đưa ra ý tưởng mới, thử nghiệm và sáng tạo. Điều này không chỉ giúp tổ chức phát triển mà còn tạo cảm giác hứng thú cho nhân viên khi họ biết rằng ý tưởng của mình được xem xét nghiêm túc.

Môi trường này thường có tính linh hoạt cao, cho phép nhân viên tự do thực hiện các dự án cá nhân hoặc nhóm mà không bị ràng buộc bởi cấu trúc truyền thống. Tuy nhiên, để duy trì văn hóa này, các tổ chức cần phải có kế hoạch cụ thể để quản lý rủi ro và đánh giá các sáng kiến một cách hợp lý.

* Bạn có biết về chính sách 20% của Google?

Chính sách “20% thời gian”, là một trong những chiến lược xây dựng văn hóa của Google, trong đó nhân viên được phép dành 20% thời gian làm việc của mình để theo đuổi các dự án cá nhân hoặc ý tưởng sáng tạo ngoài công việc chính. Điều này đã giúp cho Google cho ra đời nhiều sản phẩm như Gmail, Google News, AdSense…

📌 Tại Việt Nam có một case study không thể không nhắc đến là Văn hóa doanh nghiệp của Vingroup

4.3 Văn Hóa Thị Trường

Đối với những tổ chức có văn hóa thị trường, sự cạnh tranh và kết quả là ưu tiên hàng đầu. Nhân viên thường được khuyến khích tập trung vào hiệu suất cá nhân và đạt được các mục tiêu doanh số. Văn hóa này thường đi kèm với các chính sách thưởng tốt cho những ai hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.

Tuy nhiên, mặc dù văn hóa thị trường có thể mang lại kết quả ngắn hạn, nếu không được cân bằng với các yếu tố khác như tinh thần đồng đội và sự hợp tác, nó có thể dẫn đến môi trường làm việc căng thẳng và thiếu sự hỗ trợ giữa các nhân viên.

* Ví dụ triết lý “Customer Obsession” của Jeff Bezos

“Customer Obsession” là triết lý kinh doanh cốt lõi của Amazon, được Jeff Bezos nhấn mạnh nhiều lần. Triết lý này đề cao việc đặt khách hàng làm trung tâm trong mọi hoạt động kinh doanh. Nó có nghĩa là công ty phải luôn tìm cách hiểu nhu cầu, mong muốn và sự hài lòng của khách hàng, ngay cả trước khi khách hàng nhận ra những nhu cầu đó.

4.4 Văn Hóa Cấu Trúc

Văn hoá cấu trúc tập trung vào quy trình và kiểm soát để đảm bảo hiệu quả và ổn định. Các tổ chức này thường có quy định rõ ràng về cách thức hoạt động, trong đó nhân viên phải tuân thủ các quy trình đã được thiết lập một cách nghiêm ngặt.

Mặc dù mức độ tổ chức cao có thể mang lại lợi ích, nhưng nếu không cẩn thận, nó có thể tạo ra một môi trường làm việc cứng nhắc, nơi mà sự sáng tạo và đổi mới không được khuyến khích. Việc thiếu linh hoạt có thể khiến nhân viên cảm thấy bị giới hạn và không có cơ hội để phát triển bản thân.

5. Làm Thế Nào Để Xây Dựng Văn Hóa Doanh Nghiệp?

Nhìn tổng quan khi xây dựng văn hóa doanh nghiệp bạn cần xác định rõ một số vấn đề sau:

5.1 Xác Định Giá Trị Cốt Lõi

Đầu tiên, khi tìm hiểu văn hóa doanh nghiệp các nhà lãnh đạo cần xác định rõ ràng các giá trị cốt lõi mà họ muốn tổ chức của mình đại diện. Đây là những nguyên tắc sẽ hướng dẫn tất cả các hành động và quyết định trong tổ chức. Việc này không chỉ tạo ra một tầm nhìn rõ ràng mà còn giúp nhân viên hiểu được những gì được kỳ vọng ở họ.

Quá trình xác định giá trị cốt lõi có thể bao gồm việc tham khảo ý kiến của nhân viên, tổ chức các cuộc họp nhóm hoặc khảo sát. Quan trọng nhất là những giá trị này cần phải được thực hiện một cách nghiêm túc và không chỉ dừng lại ở những câu chữ.

5.2 Thiết Lập Mục Tiêu Rõ Ràng

Sau khi đã xác định được các giá trị cốt lõi, việc tiếp theo là thiết lập các mục tiêu cụ thể cho từng đội nhóm hoặc nhân viên. Những mục tiêu này nên liên kết chặt chẽ với các giá trị đã đặt ra, nhằm đảm bảo rằng mọi hoạt động trong tổ chức đều hướng về một mục tiêu chung.

Cách thức truyền đạt thông tin này cần phải rõ ràng và dễ hiểu để mọi người có thể nắm bắt và thực hiện. Ngoài ra, việc theo dõi tiến độ và cung cấp phản hồi thường xuyên sẽ giúp nhân viên nhận thức được sự phù hợp của họ với mục tiêu của tổ chức.

5.3 Khuyến Khích Sự Tham Gia Của Nhân Viên

Để xây dựng một văn hóa tích cực, sự tham gia của nhân viên là điều không thể thiếu. Các nhà lãnh đạo nên tạo ra cơ hội để nhân viên đóng góp ý kiến, đề xuất ý tưởng và tham gia vào các quyết định liên quan đến tổ chức.

Việc khuyến khích sự tham gia không chỉ giúp nhân viên cảm thấy được tôn trọng mà còn tạo ra một môi trường sáng tạo, nơi mà mọi người đều có thể đóng góp cho sự phát triển chung. Các chương trình ghi nhận và khen thưởng cũng nên được thiết lập để động viên nhân viên tham gia tích cực hơn.

📌 Bạn vẫn quan tâm về chủ đề này, xem ngay: Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp

6. Các khó khăn khi triển khai văn hóa doanh nghiệp

Triển khai văn hóa doanh nghiệp không phải là quá trình đơn giản và thường gặp phải nhiều khó khăn và thách thức. Dưới đây là một số khó khăn tiêu biểu:

• Kháng cự từ nhân viên: Một trong những thách thức lớn nhất là sự kháng cự từ chính nhân viên. Đặc biệt là những nhân viên lâu năm có thể cảm thấy khó chịu với sự thay đổi và không sẵn lòng từ bỏ các thói quen cũ.
• Thiếu sự thống nhất trong lãnh đạo: Sự không nhất quán trong cam kết hoặc thông điệp từ ban lãnh đạo có thể gây ra sự mơ hồ và nhầm lẫn, khiến quá trình triển khai văn hóa mới không hiệu quả.
• Khó khăn trong việc đo lường hiệu quả: Văn hóa doanh nghiệp là một khái niệm trừu tượng và việc đo lường trực tiếp tác động của nó đến hiệu suất kinh doanh là không đơn giản. Điều này khiến việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp triển khai trở nên khó khăn.
• Thách thức trong việc duy trì lâu dài: Ngay cả khi triển khai thành công, duy trì văn hóa đó trong một thời gian dài là một thách thức. Văn hóa có thể dễ dàng trở nên lỗi thời hoặc không còn phù hợp với môi trường kinh doanh thay đổi.

📌 Xem thêm: Sai lầm khi xây dựng văn hóa doanh nghiệp

Để giải quyết những khó khăn này, các doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược rõ ràng, cam kết mạnh mẽ từ phía lãnh đạo, và có kế hoạch cụ thể. Sẽ có rất nhiều khó khăn vướng mắc tại bước áp dụng thực tế này, tuy nhiên với kinh nghiệp lâu năm trong vai trò tư vấn WISE Business luôn sẵn sàng giúp bạn giải quyết vấn đề, đừng ngần ngại, hãy gọi nay cho chúng tôi để được nhận tư vấn miến phí.

7. Giới thiệu dịch vụ coaching tư vấn doanh nghiệp của WISE Business

Dịch vụ coaching tư vấn doanh nghiệp của WISE Business cung cấp hỗ trợ và hướng dẫn cho các doanh nghiệp nhằm cải thiện hiệu suất, tối ưu hóa quy trình làm việc và phát triển bền vững. WISE Business tập trung vào việc truyền đạt kiến thức, kỹ năng và chiến lược để giúp lãnh đạo và nhân viên trong doanh nghiệp nhận diện được điểm mạnh, điểm yếu cũng như cơ hội và thách thức mà họ đang đối mặt.

📌 Xem chi tiết dịch vụ Coaching tư vấn Doanh nghiệp

Những dịch vụ trong gói coaching doanh nghiệp của chúng tôi bao gồm:

• Phân tích thực trạng: Đánh giá tình hình hiện tại của doanh nghiệp, từ đó xác định các vấn đề cần giải quyết.
• Lập kế hoạch chiến lược: Giúp doanh nghiệp xây dựng các kế hoạch ngắn hạn và dài hạn dựa trên mục tiêu cụ thể và khả năng thực thi.
• Huấn luyện kỹ năng: Cung cấp các khóa đào tạo về kỹ năng lãnh đạo, quản lý thời gian, giao tiếp hiệu quả và nhiều kỹ năng mềm khác.
• Hỗ trợ thực hiện: Đi kèm với quá trình đào tạo, WISE Business sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc áp dụng những kiến thức và kỹ năng mới vào thực tế.
• Theo dõi và đánh giá: Sau khi triển khai các biện pháp đã được thống nhất, WISE Business sẽ theo dõi hiệu quả và điều chỉnh nếu cần thiết.

Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, dịch vụ coaching tư vấn doanh nghiệp của WISE Business không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn thúc đẩy văn hóa làm việc tích cực và đổi mới sáng tạo trong tổ chức. Đăng ký ngay để nhận được tư vấn từ WISE Business.

* Đội ngũ chuyên gia phát triển văn hóa công ty của chúng tôi là ai?

Anh Lưu Minh Hiển, một trong những doanh nhân xuất sắc và có tầm ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực khởi nghiệp và đào tạo tại Việt Nam. Với nhiều thành tựu nổi bật, anh đã được vinh danh là một trong TOP 100 doanh nhân khởi nghiệp xuất sắc Việt Nam năm 2021 bởi Trung ương Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam.

📌 Xem ngay Profile chi tiết của anh Lưu Minh Hiển

Trong quá trình xây dựng sự nghiệp, anh đã từng đào tạo cho nhiều tổ chức lớn như Vietnam Airlines và tại các trường đại học danh tiếng như ĐH Bách Khoa, ĐH Kinh tế Đà Nẵng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực cho đất nước. Với những thành tích đáng nể và tâm huyết với sự nghiệp đào tạo, anh Lưu Minh Hiển sẽ giúp tháo gỡ các vấn đề của bạn một cách nhanh chóng. Hãy đăng ký nhận tư vấn ngay hôm nay

Tóm lại, Văn hoá doanh nghiệp không chỉ ảnh hưởng đến cách thức hoạt động nội bộ mà còn tác động đến hình ảnh thương hiệu, mối quan hệ với khách hàng và đối tác. Việc xây dựng và duy trì một văn hoá doanh nghiệp tích cực cần sự quan tâm và nỗ lực không ngừng nghỉ từ các nhà lãnh đạo. Qua bài viết trên WISE Business đã chia sẻ với bạn những kiến thức, kinh nghiệm về Văn Hóa Doanh nghiệp được đúc kết trong quá trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp của chúng tôi. Nếu bạn cần bất cứ sự trợ giúp nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua số hotline 0764.290.777.