Chỉ số ROI là gì? Lợi ích và công thức tính chỉ số ROI cho nhà lãnh đạo #4

Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh, các nhà quản lý liên tục tìm cách tối ưu hóa nguồn lực và ngân sách. Họ cần một công cụ đo lường hiệu quả đầu tư để đưa ra quyết định chiến lược thông minh hơn.

Tuy nhiên, không dễ để đánh giá mức độ thành công của một khoản đầu tư. Thiếu vắng một chỉ số đáng tin cậy có thể dẫn đến việc phân bổ nguồn lực sai hướng, lãng phí thời gian, công sức và tiền bạc.

Vậy làm thế nào để các cấp quản lý có thể định lượng chính xác hiệu quả từ các khoản đầu tư, dù đó là chiến dịch marketing, cải tiến quy trình hay nâng cấp công nghệ?

Câu trả lời nằm ở chỉ số ROI (Return on Investment). Và trong bài viết này số #4 của “Thuật ngữ marketing và hơn thế” do WISE Business thực hiện sẽ chia sẻ đến bạn đọc khái niệm, cách tính toán và áp dụng ROI, các nhà quản lý có thể xác định rõ giá trị thực sự từ khoản đầu tư, đưa ra quyết định kinh doanh chính xác, tối ưu hóa ngân sách và cải thiện hiệu quả hoạt động doanh nghiệp một cách toàn diện.

I. Chỉ số ROI là gì? Công thức tính về chỉ số ROI

Chỉ số ROI (Return on Investment) là chỉ số đo lường hiệu quả sinh lời của một khoản đầu tư, được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực kinh doanh, marketing, tài chính, và nhiều ngành nghề khác. Chỉ số ROI thể hiện tỷ lệ lợi nhuận thu được so với chi phí đã bỏ ra, giúp doanh nghiệp hoặc cá nhân đánh giá mức độ thành công của một khoản đầu tư.

Công thức tính chỉ số ROI:
ROI (%) = (Lợi nhuận ròng/ Chi phí đầu tư) x 100

Trong đó:

• Lợi nhuận ròng (Net Profit): Là doanh thu mà doanh nghiệp thu về sau khi trừ đi tất cả các chi phí liên quan.
• Chi phí đầu tư (Investment Cost): Tổng số tiền mà doanh nghiệp đã chi ra để thực hiện dự án, chiến lược hoặc hoạt động.

Ví dụ chi tiết:

Một doanh nghiệp đầu tư 200 triệu đồng vào chiến dịch quảng cáo Google Ads. Sau chiến dịch, doanh thu tăng thêm 300 triệu đồng. Trong trường hợp này, chỉ số ROI sẽ cho biết doanh nghiệp thu được bao nhiêu lợi nhuận ròng trên số vốn đầu tư ban đầu.

Để tính được lợi nhuận ròng, bạn cần lấy doanh thu từ chiến dịch trừ đi chi phí đầu tư. Trong ví dụ này:

• Lợi nhuận ròng = Doanh thu – chi phí đầu tư = 300(triệu) – 200(triệu) = 100 triệu đồng

Như vậy, lợi nhuận ròng mà doanh nghiệp thu được từ chiến dịch quảng cáo là 100 triệu đồng.

Ngoài ra, để tính được chỉ số ROI trong ví dụ này, bạn sử dụng công thức tính chỉ số ROI được đề cập ở trên như sau:

• Chỉ số ROI = (Lợi nhuận ròng/ Chi phí đầu tư) x 100 = (100 triệu/200 triệu) x 100 = 50%

Kết quả chỉ số ROI là 50%, có nghĩa là doanh nghiệp thu được 50% lợi nhuận trên số tiền đã bỏ ra (200 triệu đồng) đầu tư vào chiến dịch quảng cáo.

Do đó có thể thấy được rằng chỉ số ROI có thể sử dụng để các nhà tiếp thị có thể đo lường sự hiệu quả của các chiến dịch, giúp đưa ra các quyết định chiến lược chính xác và tối ưu hóa ngân sách. Khi các chiến dịch quảng cáo hoặc marketing được triển khai, việc đánh giá chỉ số ROI sẽ cho biết liệu các nỗ lực đầu tư có mang lại kết quả như mong đợi hay không.

II. Đo lường chỉ số ROI đạt bao nhiêu là hiệu quả?

Chỉ số ROI như đã được đề cập là một công cụ quan trọng để đo lường hiệu quả của các khoản đầu tư so với lợi nhuận thu được. Khi các doanh nghiệp đo lường và có được chỉ số ROI lớn hơn 1 thì chứng tỏ rằng doanh nghiệp đang thu được lợi nhuận từ các khoản đầu tư, và càng cao chỉ số ROI, lợi nhuận mang lại càng lớn. Tuy nhiên, không có một con số cụ thể nào được coi là “tốt nhất” cho tất cả các doanh nghiệp.

Tuy nhiên ở một số doanh nghiệp có tỷ lệ ROI 2:1 vẫn chưa được xem là đủ để đem lại lợi nhuận lớn. Điều này có nghĩa là chi phí sản xuất đã chiếm khoảng một nửa giá bán sản phẩm, và doanh nghiệp chỉ thu về đủ số tiền để hoàn vốn mà chưa tạo ra lãi suất cao.

Với những doanh nghiệp mà có giá vốn sản phẩm thấp hơn một nửa so với giá bán thì việc đẩy mạnh marketing có thể không cần thiết, và ROI sẽ không quá cao. Ngược lại, đối với các doanh nghiệp mà chi phí sản xuất chiếm trên 50% giá bán, việc tăng cường đầu tư marketing là rất quan trọng để bù đắp chi phí và nâng cao lợi nhuận. Vì vậy, một tỷ lệ ROI lý tưởng cho đa số doanh nghiệp thường dao động trong khoảng 5:1, tuy nhiên con số này còn phụ thuộc vào đặc thù ngành nghề và mức chi phí sản xuất của từng doanh nghiệp.

Ví dụ một doanh nghiệp bán một sản phẩm với giá 100 triệu đồng và chi phí sản xuất (giá vốn) chỉ là 40 triệu đồng. Khi đó, doanh thu từ mỗi sản phẩm sẽ tạo ra lợi nhuận 60 triệu đồng (100 triệu đồng – 40 triệu đồng). Trong tình huống này, doanh nghiệp có thể không cần phải bỏ ra nhiều tiền cho marketing vì phần lợi nhuận từ sản phẩm đã đủ lớn để duy trì hoạt động và phát triển.

Vì vậy, trong trường hợp này, ROI không cần phải quá cao vì doanh nghiệp đã có lợi nhuận lớn từ mỗi sản phẩm. Việc đẩy mạnh marketing vẫn có thể giúp tăng doanh thu, nhưng không phải là yếu tố quyết định, bởi vì tỷ lệ lợi nhuận (mức chênh lệch giữa giá bán và giá vốn) đã đủ tốt. Marketing sẽ không cần phải chiếm quá nhiều ngân sách vì sản phẩm đã có biên lợi nhuận cao.

III. Vai trò và ý nghĩa của chỉ số ROI đối với doanh nghiệp

Chỉ số ROI không chỉ thể hiện ở những con số tài chính mà còn có vai trò quan trọng trong việc đánh giá và tối ưu hóa hiệu quả đầu tư của doanh nghiệp. Dưới đây là các vai trò quan trọng của chỉ số ROI đối với doanh nghiệp:

1. Đánh giá hiệu quả hoạt động

Chỉ số ROI giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện và cụ thể về hiệu quả của từng chiến dịch, dự án hoặc khoản đầu tư. Bằng cách so sánh lợi nhuận ròng với chi phí đầu tư, doanh nghiệp có thể xác định rõ ràng chiến lược nào đang mang lại kết quả tốt và chiến lược nào cần phải cải thiện.

Chẳng hạn nếu một chiến dịch marketing có chỉ số ROI cao thì sẽ minh chứng được chiến dịch đó hiệu quả và có thể được tiếp tục hoặc mở rộng. Chỉ số ROI được coi là cao sẽ dao động ở khoảng 5:1, tức là mỗi đồng đầu tư sẽ mang lại 5 đồng lợi nhuận. Ngược lại, nếu chỉ số ROI thấp (thông thường là dưới 7%) thì doanh nghiệp cần xem xét lại chiến lược, thay đổi phương pháp hoặc kênh truyền thông để đạt hiệu quả tốt hơn.

2. So sánh giữa các lựa chọn đầu tư

Khi doanh nghiệp đứng trước nhiều lựa chọn đầu tư, thì chỉ số ROI sẽ trở thành công cụ để đánh giá đâu là lựa chọn mang lại lợi nhuận tốt nhất. Chẳng hạn như nếu doanh nghiệp đang cân nhắc đầu tư vào hai chiến dịch marketing khác nhau như quảng cáo trên Facebook và SEO, thì chỉ số ROI giúp họ so sánh mức độ sinh lời của mỗi chiến dịch. Doanh nghiệp có thể dễ dàng lựa chọn phương án mang lại tỷ lệ lợi nhuận cao hơn, giúp tối ưu hóa nguồn lực và gia tăng hiệu quả tổng thể.

3. Tối ưu chi phí

Chỉ số ROI giúp doanh nghiệp phân bổ ngân sách và nguồn lực tài chính của doanh nghiệp một cách hợp lý, tránh việc lãng phí vào các hoạt động không hiệu quả. Việc tính toán chỉ số ROI cho từng chiến dịch hoặc hoạt động đầu tư giúp doanh nghiệp nhận diện được những khoản chi không mang lại giá trị hoặc có hiệu quả thấp. Từ đó, doanh nghiệp có thể cắt giảm chi phí ở những lĩnh vực kém hiệu quả và đầu tư vào các chiến lược mang lại lợi nhuận cao hơn, đảm bảo sự phát triển bền vững.

Do đó có thể thấy rằng chỉ số ROI đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động, giúp doanh nghiệp so sánh các lựa chọn đầu tư, tối ưu chi phí và đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn, từ đó đảm bảo sự phát triển bền vững và gia tăng lợi nhuận.

IV. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến chỉ số ROI

Để tối ưu hóa chỉ số ROI và đạt được hiệu quả đầu tư tốt nhất, doanh nghiệp cần phải xem xét một số yếu tố cơ bản có thể tác động đến kết quả ROI. Dưới đây là các yếu tố cụ thể và chi tiết ảnh hưởng đến ROI:

1. Chi phí đầu tư ban đầu

Chi phí đầu tư ban đầu trong tính toán tỉ lệ ROI khá quan trọng bởi vì yếu tố này bao gồm tất cả các khoản chi phí cần thiết để triển khai một dự án, chiến dịch marketing hoặc đầu tư vào các tài sản.

Nếu chi phí đầu tư quá cao mà lợi nhuận thu về không đạt kỳ vọng, ROI sẽ giảm, điều này khiến doanh nghiệp khó khăn trong việc đánh giá hiệu quả đầu tư. Do đó, việc lập kế hoạch chi phí một cách chi tiết và hợp lý ngay từ giai đoạn đầu là rất quan trọng.

2. Chi phí duy trì và vận hành

Yếu tố chi phí duy trì và vận hành là bao gồm các khoản chi phí liên quan đến việc duy trì, vận hành, và phát triển các chiến dịch hoặc dự án đã triển khai. Tuy nhiên, nếu chi phí duy trì và vận hành càng ngày càng cao thì lợi nhuận của doanh  nghiệp sẽ thu hẹp và khiến cho chỉ số ROI giảm đi, làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Do đó, doanh nghiệp cần liên tục theo dõi và tối ưu hóa các chi phí này để duy trì hoặc cải thiện ROI.

3. Dòng tiền và lợi nhuận

Dòng tiền là đề cập đến việc tiền mặt vào hay ra trong doanh nghiệp, trong khi lợi nhuận là phần còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí từ doanh thu. Nếu doanh nghiệp có dòng tiền dồi dào và lợi nhuận ổn định, chỉ số ROI sẽ tăng cao, vì doanh nghiệp có thể tái đầu tư vào các dự án hoặc chiến lược sinh lời khác.

Tuy nhiên, nếu dòng tiền bị hạn chế hoặc lợi nhuận thấp, chỉ số ROI sẽ bị giảm xuống. Việc duy trì một dòng tiền ổn định và tối đa hóa lợi nhuận là điều kiện tiên quyết để đạt được ROI cao và bền vững trong dài hạn.

V. Một số hạn chế của chỉ số ROI

Mặc dù chỉ số ROI (Return on Investment) là một công cụ phổ biến để đo lường hiệu quả đầu tư, nhưng chỉ số ROI cũng có một số hạn chế như sau:

1. Không xem xét yếu tố thời gian

Chỉ số ROI chỉ tính toán lợi nhuận trực tiếp từ khoản đầu tư trong một khoảng thời gian nhất định. Ngoài ra, ROI không thể đo lường được những giá trị lâu dài hoặc gián tiếp như sự phát triển thương hiệu, lòng trung thành của khách hàng, hay những tác động tích cực lâu dài mà chiến lược marketing hay dự án có thể mang lại.

2. Chưa phản ánh đầy đủ tất cả các chi phí

Một số chi phí có thể bị bỏ qua khi tính toán chỉ số ROI, ví dụ như chi phí gián tiếp (chi phí quản lý, chi phí cơ hội) hoặc các chi phí liên quan đến sự thay đổi của thị trường hoặc rủi ro. Điều này có thể làm sai lệch kết quả đánh giá của ROI.

3. Không đưa ra nguyên nhân vì sao chỉ số ROI thấp hoặc cao

ROI chỉ cho thấy một con số tổng quát về hiệu quả đầu tư, nhưng không giải thích được lý do vì sao một chiến dịch hoặc dự án lại có chỉ số ROI cao hoặc thấp. Điều này khiến cho các nhà quản lý gặp khó khăn trong việc xác định chính xác các yếu tố cần cải thiện hoặc tối ưu hóa trong chiến lược đầu tư.

4. Có thể bị thay đổi bởi các yếu tố bên ngoài

Chỉ số ROI có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoài tầm kiểm soát của doanh nghiệp, như thay đổi trong điều kiện kinh tế, chính sách chính phủ, hoặc cạnh tranh từ các đối thủ. Những yếu tố này có thể làm ảnh hưởng đến kết quả ROI nhưng không thể được tính vào trong công thức.

5. Cần kết hợp nhiều công cụ đo lường khác

ROI chỉ là một chỉ số đơn lẻ và có thể không phản ánh đầy đủ tình hình thực tế của một chiến dịch hay dự án. Để có cái nhìn toàn diện hơn về hiệu quả đầu tư, doanh nghiệp cần phải kết hợp chỉ số ROI với các công cụ đo lường khác, như các chỉ số về sự hài lòng của khách hàng (CSAT), chỉ số duy trì khách hàng (CRR), hay các chỉ số tài chính dài hạn. Việc sử dụng chỉ mỗi ROI có thể dẫn đến quyết định thiếu chính xác.

Mặc dù chỉ số ROI là một chỉ số hữu ích để đo lường hiệu quả đầu tư, nhưng chỉ số này vẫn có một số hạn chế trong việc phản ánh đầy đủ các yếu tố tác động đến sự thành công của một dự án hoặc chiến lược.

📌 Xem thêm: B2B Marketing là gì? Tìm hiểu mô hình B2B Marketing từ A – Z

VI. Cách tối ưu hoá chỉ số ROI

Chỉ số Customer Lifetime Value (CLV) sẽ giúp các doanh nghiệp ước tính tổng giá trị mà một khách hàng mang lại trong suốt quá trình gắn bó với thương hiệu. Việc tối ưu CLV có thể giúp cải thiện ROI một cách hiệu quả. Dưới đây là cách CLV có thể đóng vai trò trong việc cải thiện ROI:

1. Tăng giá trị khách hàng lâu dài

Một trong những cách đơn giản nhất để cải thiện ROI là tăng giá trị của mỗi khách hàng qua thời gian. Thay vì chỉ tập trung vào việc thu hút khách hàng mới, việc đầu tư vào các chiến lược tăng CLV có thể giúp doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận từ các khách hàng hiện tại.

Bằng cách chăm sóc khách hàng tốt hơn, cung cấp dịch vụ hậu mãi xuất sắc và thực hiện các chiến lược giữ chân khách hàng, doanh nghiệp có thể khuyến khích khách hàng quay lại mua sắm nhiều lần, từ đó gia tăng doanh thu và cải thiện ROI.

2. Giảm chi phí thu hút khách hàng mới

Khi CLV cao, doanh nghiệp có thể giảm bớt chi phí để thu hút khách hàng mới, vì giá trị lâu dài của mỗi khách hàng hiện tại đã giúp mang lại lợi nhuận lớn hơn. Thay vì phải chi một khoản tiền lớn cho các chiến dịch quảng cáo để thu hút khách hàng mới, doanh nghiệp có thể tái đầu tư lợi nhuận từ khách hàng hiện tại để tiếp tục phát triển và gia tăng giá trị lâu dài và từ cũng giảm được chi phí Marketing và làm tăng chỉ số ROI.

3. Tăng tần suất mua hàng

Một cách khác để gia tăng chỉ số ROI là khuyến khích khách hàng quay lại mua sắm thường xuyên hơn. Doanh nghiệp có thể sử dụng các chiến lược như chương trình khuyến mãi đặc biệt, ra mắt sản phẩm mới, hay áp dụng marketing cá nhân hóa để gia tăng tần suất mua hàng của khách. Khi khách hàng quay lại mua sắm nhiều lần, tổng giá trị vòng đời của họ cũng sẽ gia tăng, giúp tăng ROI.

4. Cải thiện trải nghiệm khách hàng

Một trải nghiệm mua sắm tuyệt vời là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng lòng trung thành và sự hài lòng của khách hàng, từ đó giúp tăng CLV và ROI. Việc đầu tư vào chất lượng dịch vụ khách hàng, tối ưu hóa quy trình thanh toán và giao hàng nhanh chóng sẽ giúp khách hàng cảm thấy hài lòng và có xu hướng quay lại mua sắm lần nữa.

Khi khách hàng cảm thấy mình được chăm sóc đặc biệt và nhận được những ưu đãi hoặc thông tin phù hợp với nhu cầu, họ sẽ có xu hướng tiếp tục mua sắm và duy trì mối quan hệ lâu dài với thương hiệu, từ đó đóng góp vào việc cải thiện ROI cho doanh nghiệp.

Do đó, việc tối ưu hóa CLV giúp doanh nghiệp không những gia tăng giá trị từ khách hàng hiện tại mà còn giảm chi phí marketing và thu hút khách hàng mới, từ đó giúp cải thiện chỉ số ROI một cách bền vững. Khi CLV được nâng cao, mỗi đồng chi phí đầu tư vào marketing sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, giúp doanh nghiệp đạt được lợi nhuận tối đa với chi phí thấp hơn.

VII. Giới thiệu về dịch vụ Coaching tư vấn doanh nghiệp của WISE Business

Dịch vụ Coaching tư vấn Doanh nghiệp của WISE Business cung cấp giải pháp toàn diện cho các lãnh đạo doanh nghiệp trong các lĩnh vực quản trị nhân sự, phát triển Sales, Marketing, và xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Với mô hình tư vấn 1:1, chương trình giúp các nhà lãnh đạo cải thiện hiệu quả quản trị nhân sự, phát triển đội ngũ Sales thực chiến và xây dựng văn hóa bền vững. Mục tiêu là tối ưu hóa vận hành, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.

📌 Xem chi tiết: Dịch vụ coaching tư vấn doanh nghiệp của WISE Business

• Về chuyên gia của công ty

Chuyên gia của chúng tôi là Anh Lưu Minh Hiển, Founder CEO của WISE Business và WISE English, là một chuyên gia về phát triển doanh nghiệp với kiến thức sâu rộng về quản trị nhân sự, sale và marketing. Được đào tạo tại các trường danh tiếng như London School of Economics và Đại học Manchester, anh Hiển cũng là một trong những người tiên phong ứng dụng thành công OKRs tại Việt Nam, hỗ trợ nhiều doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành và tăng trưởng.

📌 Đọc thêm về anh Hiển tại: Giới thiệu về Ông Lưu Minh Hiển

VIII. Kết luận

Hy vọng qua bài viết trên, WISE Business đã mang đến cho các bạn đầy đủ những thông tin hữu ích về chỉ số ROI là gì? cũng như các vai trò và ý nghĩa để các bạn có thể hiểu hơn và áp dụng được công thức ROI cho việc đo lường các chiến lược kinh doanh và marketing của mình.