Trong kinh doanh, mô hình C2C (Consumer to Consumer) đang ngày càng trở nên phổ biến và thu hút sự chú ý với khả năng giao dịch và kết nối với người tiêu dùng trong môi trường trực tuyến. Việc các doanh nghiệp sử dụng mô hình kinh doanh này sẽ giúp giảm được các chi phí chung, tăng doanh thu và khả năng mở rộng thị trường. Trong bài viết này, hãy cùng Wise Business tìm hiểu về mô hình kinh doanh C2C là gì cũng như các lợi ích và giới hạn để giúp các bạn hiểu rõ hơn về mô hình này nhé.

1. Giới Thiệu Về Mô Hình Kinh Doanh C2C

Trong thời đại mà công nghệ kỹ thuật số đang ngày càng phát triển, các trang thương mại điện tử uy tín xuất hiện như eBay, Shopee, Lazada, Tiki, Amazon,… đã đủ tiềm năng an toàn cho các cá nhân trao đổi với nhau trong môi trường trực tuyến, giúp tạo ra các giao dịch an toàn và tiện lợi hơn cho người dùng. 

Vậy mô hình C2C là gì? Đây là hình thức kinh doanh cho phép người tiêu dùng mua bán với nhau, thông qua các nền tảng kỹ thuật số mà không cần đến sự tham gia của doanh nghiệp trung gian. Thay vì bán sản phẩm trực tiếp, mô hình kinh doanh C2C đóng vai trò trung gian kết nối những người tiêu dùng có nhu cầu mua, bán hoặc trao đổi sản phẩm, hàng hóa hay dịch vụ với nhau.

1.1 Một số các đặc điểm của mô hình kinh doanh C2C 

• Mô hình C2C giúp người bán và người mua có thể giao dịch từ việc trao đổi thông tin, thương lượng giá cả và thanh toán mà không cần thông qua doanh nghiệp sản xuất hoặc các nhà bán lẻ. Điều này làm giảm chi phí và tăng độ hiệu quả giữa người bán và người mua.
• Mô hình C2C thường được diễn ra trên các sàn thương mại điện tử, các trang mạng xã hội,… giúp người mua có thể tìm kiếm các sản phẩm dễ dàng và so sánh các sản phẩm cũng như giá cả giữa các nhà bán khác nhau.
• Các doanh nghiệp C2C có thể vận hành qua các hình thức như đấu giá trực tuyến, trang web thương mại điện tử và các nền tảng mạng xã hội.

1.2 Sự phát triển của C2C trong thời đại kinh tế số

Với sự xuất hiện của các nền tảng như Shopee, Lazada, Tiki, Amazon,… đã giúp cho người bán dễ dàng đăng bán các sản phẩm cho người mua và điều này là bước đệm cho sự phát triển của mô hình C2C.

Sự phát triển này chủ yếu được thúc đẩy bởi yếu tố về sự gia tăng về sử dụng Internet và thiết bị di động đã mở rộng khả năng kết nối giữa người tiêu dùng, cho phép họ dễ dàng tìm kiếm và giao dịch hàng hóa ở bất cứ đâu và trong thời điểm nào. Hơn nữa, sự gia tăng trong việc sử dụng ứng dụng di động đã tạo ra kết nối liên tục và tức thì. Các nền tảng C2C có thể tận dụng để cung cấp dịch vụ và trải nghiệm người dùng tối ưu hoá như thông báo về giao dịch mới, cập nhật trạng thái đơn hàng,…do đó nâng cao sự thuận tiện và hài lòng cho người tiêu dùng trong thời đại công nghệ số.

>>> Xem thêm: Thời đại kinh tế kỹ thuật số là gì?

2. Các ví dụ thực tiễn về mô hình kinh doanh C2C tại Việt Nam

Một số ví dụ thực tiễn về mô hình C2C để các bạn có thể có được cái nhìn tổng quát hơn về loại mô hình kinh doanh này.

2.1 Shopee

Trong gần 10 năm gần đây, Shopee là một trong những sàn thương mại điện tử không chỉ phổ biến ở Việt Nam mà còn ở các thị trường Đông Nam Á và Đài Loan, thu hút lượng lớn người tiêu dùng tham gia trao đổi, giao dịch mỗi ngày. 

Mô hình C2C của Shopee đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của nền tảng này bằng cách tạo sự thuận lợi cho người dùng cá nhân dễ dàng bán sản phẩm và hàng hóa. Shopee đặc biệt cũng chú trọng đến việc xây dựng một môi trường giao dịch minh bạch và tin cậy trong giao dịch, người mua có thể đánh giá và nhận xét người bán sau khi hoàn tất giao dịch để cung cấp thông tin hữu ích cho các khách hàng khác. Trong trường hợp không như mong muốn hoặc có các vấn đề phát sinh, người mua có thể khiếu nại trực tiếp với Shopee và nền tảng sẽ giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng.

Nền tảng này cũng không ngừng cải thiện các tiện ích mà họ cung cấp. Shopee tích hợp nhiều phương thức thanh toán trực tuyến an toàn, nhanh chóng, giúp người tiêu dùng thực hiện giao dịch một cách thuận tiền mà không phải lo lắng về vấn đề bảo mật thông tin. Bên cạnh đó, dịch vụ vận chuyển của Shopee không chỉ bao gồm các tuỳ chọn giao hàng trong nước mà còn hỗ trợ vận chuyển quốc tế, mở rộng khả năng tiếp cận của người bán và tạo cơ hội cho họ tham gia và thị trường toàn cầu. Chính những yếu tố này đã góp phần giúp Shopee trở thành một trong các nền tảng thương mại điện tử C2C được ưa chuộng nhất, mang lại trải nghiệm giao dịch thuận tiện và đáng tin cây cho người tiêu dùng. 

>>> Xem thêm: Mô hình kinh doanh B2B

2.2 Chợ Tốt

Chợ tốt được xem là một trong những nền tảng thương mại điện tử C2C hàng đầu ở Việt Nam bởi vì người tiêu dùng có thể dễ dàng mua bán mọi thứ bao gồm xe, đồ gia dụng, quần áo, các thiết bị điện tử và các đồ dùng thiết yếu khác,… trên Internet. Điều làm nên sự khác biệt của Chợ Tốt chính là khả năng kết nối giữa người mua và người bán mà không cần đến bất kỳ trung gian nào. Người dùng có quyền thương lượng về giá cả cũng như các điều khoản giao dịch, tạo ra môi trường mua bán trực tuyến linh hoạt.

Sự thu hút của Chợ Tốt không chỉ đến từ sự tiện lợi trong việc sử dụng mà còn nhờ vào độ tin cậy mà nó mang lại, vượt trội hơn so với nhiều kênh giao dịch truyền thống như chợ và các cửa hàng bán lẻ. Chính những yếu tố này đã giúp nền tảng phát triển tốt và trở thành lựa chọn ưu tiên của người tiêu dùng Việt Nam.

2.3 eBay

Tương tự với mô hình C2C của Shopee và Chợ Tốt, thì eBay cũng hoạt động như một trung gian, cho phép người tiêu dùng cá nhân mua, bán các sản phẩm và dịch vụ trực tiếp với nhau. Điều đặc biệt là người tiêu dùng có thể bán đồ cá nhân không còn sử dụng như quần áo cũ, nội thất hoặc đồ điện tử,… đã qua sử dụng. Mặc dù không có sự can thiệp trực tiếp nào của eBay nhưng nền tảng này cung cấp hệ thống thanh toán an toàn và các quy trình để bảo vệ cả người mua và người bán. Điều này không chỉ giúp người tiêu dùng an tâm khi giao dịch mà còn tăng cường độ minh bạch và an toàn cho toàn bộ quá trình mua bán, và tăng sự hài lòng từ người tiêu dùng.

3. Ưu điểm và hạn chế của mô hình kinh doanh C2C

Một số lợi ích của mô hình kinh doanh C2C mà các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ có thể tận dụng:

3.1 Ưu điểm

• Tiếp cận thị trường rộng lớn: Thông qua các nền tảng trực tuyến như Shopee, Lazada, Chợ tốt, eBay,.. người bán có thể tiếp cận lượng người dùng khổng lồ. Điều này không chỉ giúp họ mở rộng khách hàng tiềm năng mà còn giúp tăng doanh thu mà không phải tốn quá nhiều chi phí cho quảng cáo và xây dựng cơ sở hạ tầng.
• Linh hoạt và tiết kiệm chi phí: Người bán chỉ cần đầu tư chi phí vào cho website, các chi phí để quảng cáo và vận chuyển, không cần phải dùng đến các chi phí như thuê mặt bằng, quản lý cửa hàng, nhân viên,… Người mua và người bán tiết kiệm thời gian và công sức nhờ quy trình giao dịch đã được tối ưu.
• Tạo cơ hội kinh doanh cho các cá nhân và doanh nghiệp: Mô hình C2C mở ra cơ hội kinh doanh cho các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ, tạo điều kiện để họ có thể bắt đầu hoạt động kinh doanh mà không cần phải đầu tư lớn. 
• Đa dạng sản phẩm, hàng hoá và dịch vụ: Vì mô hình C2C cho phép mọi người có thể tham gia bán hàng, điều này tạo nên sự đa dạng về hàng hoá, sản phẩm và dịch vụ được cung cấp như thời trang, công nghệ, đồ gia dụng, dịch vụ cá nhân, mang lại nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng.

3.2 Hạn chế

• Rủi ro về chất lượng sản phẩm: Do các giao diễn ra liên tục và thường xuyên, người mua có thể gặp phải các hàng hóa không đạt tiêu chuẩn hoặc không đúng như mô tả. Mặc dù nhiều nền tảng C2C cung cấp chính sách bảo vệ đổi trả nhưng việc xử lý và đảm bảo chất lượng sản phẩm vẫn hay gặp khó khăn.
• Bảo vệ người tiêu dùng còn hạn chế: Bởi vì mô hình C2C thiếu đi sự giám sát của bên trung gian. Điều này tạo cơ hội để bán hàng giả, lừa đảo, và khó khăn trong việc khiếu nại và giải quyết vấn đề và điều này làm cho người mua có thể phải đối mặt với việc không thể lấy lại tiền hoặc hàng hoá bị lỗi.
• Vấn đề pháp lý: Các vấn đề pháp lý như quyền sở hữu trí tuệ, trách nhiệm đối với hàng hoá hoặc nghĩa vụ thuế có thể sẽ không được quản lý đầy đủ, dẫn đến khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh.

Mặc dù mô hình kinh doanh C2C mang lại những lợi ích trông thấy cho các cá nhân và doanh nghiệp nhưng việc thiếu đi các tiêu chuẩn về chất lượng và quy trình kiểm tra sản phẩm sẽ khiến cho người mua gặp khó khăn trong việc yên tâm và mua sản phẩm.

4. Cách áp dụng mô hình C2C cho doanh nghiệp nhỏ và cá nhân

4.1 Các bước khởi nghiệp với mô hình C2C

Để khởi nghiệp với mô hình C2C, các doanh nghiệp và cá nhân có thể thực hiện theo các bước cơ bản sau: 

• Chọn sản phẩm kinh doanh: Bước đầu trong khởi nghiệp với mô hình C2C là xác định hàng hoá, sản phẩm hay dịch vụ mà bạn muốn kinh doanh, điều này phải cần nghiên cứu rõ về nhu cầu thị trường và sở thích của người tiêu dùng trên thị trường. 
• Đăng ký nền tảng kinh doanh: Ở bước tiếp theo bạn cần chọn các nền tảng thương mại điện tử C2C phù hợp với sản phẩm bao gồm các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, hoặc chợ tốt hoặc trên các trang mạng xã hội như các nhóm facebook, zalo,… Hãy chọn các nền tảng có lượng người dùng cao và các công cụ hỗ trợ người bán.
• Nghiên cứu các phương thức thanh toán: Việc cung cấp nhiều phương thức thanh toán bao gồm thẻ tín dụng, chuyển khoản ngân hàng hoặc các dịch vụ thanh toán trực tuyến, hay trực tiếp sẽ giúp thuận tiện cho người mua.
• Xây dựng chiến lược quảng cáo: Để có thể thúc đẩy doanh số và thu hút khách hàng thì các cá nhân hoặc doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược quảng cáo hiệu quả. HIện tại các nền tảng C2C sẽ cung cấp các công cụ quảng cáo như quảng cáo trả phí, khuyến mãi và các chiến dịch giảm giá để bạn có thể mở rộng phạm vi tiếp cận và tăng cơ hội bán hàng đến với người tiêu dùng.

4.2 Các công cụ và nền tảng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ trong C2C

Hiện nay, có rất nhiều các nền tảng thương mại điện tử C2C mà các doanh nghiệp nhỏ hay các cá nhân có thể tận dụng để có thể bán các sản phẩm và dịch vụ. Điển hình là các công cụ đang phổ biến hiện nay bao gồm Shopee, Lazada, TikTok shop, Chợ Tốt, Facebook Marketplace, Etsy,… để cung cấp không gian đăng bán sản phẩm. Thêm vào đó, còn có các phần mềm quản lý đơn hàng và thanh toán giúp các doanh nghiệp theo dõi đơn giao dịch một cách dễ dàng cùng với các công cụ quảng cáo và phân tích dữ liệu có sẵn, tất cả những điều này tạo nên sự tiện lợi, nâng cao khả năng tiếp cận thị trường khi hoạt động kinh doanh.

>>> Xem thêm: Các loại hình kinh doanh phổ biến hiện nay

5. Dự đoán tương lai của mô hình C2C tại Việt Nam

5.1 Xu hướng phát triển của mô hình C2C trong 5 năm tới

Trong tương lai, với sự phát triển và bùng nổ của công nghệ kỹ thuật số thì mô hình C2C sẽ có nhiều triển vọng và có sự tăng trưởng trong nhiều năm tới. 

• Tích hợp với công nghệ AI: Các nền tảng thương mại điện tử C2C sẽ được tích hợp với AI để cải thiện trải nghiệm người tiêu dùng như là dự đoán nhu cầu khách hàng hay tối ưu hoá quy trình giao dịch. Điều này sẽ tăng cường hiệu quả kinh doanh cũng như nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
• Mở rộng thị trường kinh doanh: Không chỉ trong tương lai, hiện tại cũng đã có một số nền tảng thương mại điện tử C2C mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế. Chính vì thế trong tương lai, người tiêu dùng hay doanh nghiệp sẽ được trải nghiệm sự đa dạng về hình thức cũng như các nền tảng thương mại điện tử. Điều này tạo ra nhiều cơ hội hơn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ.
• Sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng: Trong những năm tới, người tiêu dùng sẽ ngày càng ưa chuộng trong việc mua sắm trực tuyến trên các nền tảng thương mại điện tử hơn nhờ vào sự tiện lợi và khả năng so sánh giá cả nhanh chóng của nó. Người tiêu dùng sẽ được trải nghiệm mua sắm cá nhân hoá hơn nhờ vào các sản phẩm và dịch vụ được gợi ý dựa trên sở thích và hành vi của khách hàng. Thêm vào đó, với việc càng ngày càng nhiều các chương trình khuyến mãi trên nền tảng thương mại điện tử C2C sẽ đáp ứng nhu cầu tiết kiệm chi phí cho người tiêu dùng, và điều này làm tăng trải nghiệm cho người mua hơn.

Như vậy có thể thấy xu hướng phát triển của mô hình kinh doanh C2C trong những năm tới sẽ cho thấy một tương lai đầy hứa hẹn và mở ra nhiều cơ hội hơn cho các cá nhân hay các doanh nghiệp nhỏ trong thị trường thương mại điện tử.

5.2 Các thay đổi về luật pháp và chính sách có thể ảnh hưởng đến mô hình C2C

Trong tương lai, sẽ có các thay đổi về luật pháp và chính sách, điều này không chỉ tác động trực tiếp đến các nền tảng C2C mà còn với trải nghiệm của người tiêu dùng. Một số thay đổi về luật pháp và chính sách ảnh hưởng đến các nền tảng thương mại điện tử C2C có thể xuất hiện:

• Tăng cường quy định về bảo vệ người tiêu dùng

Sẽ có một số chính sách xuất hiện để áp dụng các quy định nghiêm ngặt để bảo vệ người tiêu dùng trên các nền tảng thương mại điện tử C2C. Các chính sách có thể bao gồm yêu cầu minh bạch về thông tin người dùng, chính sách hoàn tiền và đổi trả rõ hơn cũng như cách thức giải quyết khiếu nại hiệu quả hơn để giúp tăng trải nghiệm của người tiêu dùng.

• Áp dụng các quy tắc thuế và quản lý giao dịch

Các quy định thuế có thể sẽ trở nên chặt chẽ hơn trong mô hình kinh doanh C2C. Chính phủ có thể sẽ yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử này phải thu thập và báo cáo các thông tin thuế cho các cơ quan quản lý.

• Quy định về trách nhiệm xã hội và môi trường

Các quy định liên quan đến trách nhiệm xã hội và môi trường có thể sẽ được áp dụng nhiều hơn và yêu cầu các doanh nghiệp nhỏ hay các cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử C2C phải đảm bảo các sản phẩm, hàng hoá của mình phải đáp ứng hoặc đủ các điều kiện về tiêu chuẩn và bền vững để đáp ứng nhu cầu cũng như tăng khả năng trải nghiệm của người tiêu dùng tốt hơn.

6. Tư vấn mô hình kinh doanh C2C cùng Wise Business

Mô hình C2C đang trở thành xu hướng nổi bật trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, mở ra nhiều cơ hội cho các cá nhân và doanh nghiệp để tiếp cận thị trường rộng mở. Tuy nhiên, việc triển khai và tối ưu hoá mô hình C2C cần đòi hỏi sự hiểu biết và có chiến lược phù hợp. Tại Wise Business, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên sâu về mô hình C2C giúp bạn nắm bắt được cơ hội và có chiến lược kinh doanh phù hợp.

>>> Xem thêm: Coaching tư vấn doanh nghiệp cùng Wise Business

• Về chuyên gia của công ty

Lưu Minh Hiển là một chuyên gia khởi nghiệp có uy tín và kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục và kinh doanh. Anh sở hữu nhiều thành tích đáng nể:

• TOP 100 doanh nhân khởi nghiệp xuất sắc Việt Nam năm 2021 do Trung ương Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam trao tặng.
• Founder CEO Trường đào tạo doanh nhân WISE BUSINESS – Nơi cung cấp các chương trình đào tạo chuyên nghiệp về khởi nghiệp, quản lý doanh nghiệp.
• Founder CEO Hệ thống Trung tâm Anh ngữ WISE ENGLISH, Top đầu Trung tâm uy tín nhất cả nước.
• MOKRs Master, một trong những người đầu tiên ứng dụng OKRs thành công tại Việt Nam.
• Chuyên gia, diễn giả đào tạo về khởi nghiệp, quản lý doanh nghiệp, nhân sự, Marketing.
• Thạc sĩ Trường Kinh tế Chính Trị London (London School of Economics LSE), Top 01 Đại học đào tạo Kinh tế, Tài chính ở vương quốc Anh.
• Thủ khoa Đại học Manchester, Anh Quốc, một trong những trường trong top đầu của Vương quốc Anh và bảng xếp hạng Đại học Thế giới.
• Học bổng toàn phần học tại Đại học Manchester, Anh quốc.
• Từng đào tạo cho Vietnam Airlines, tại các trường Đại học lớn như ĐH Bách Khoa, ĐH Kinh tế Đà Nẵng, v.v…

Với kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm thực tế và sự uy tín trong lĩnh vực khởi nghiệp, anh Lưu Minh Hiển là nguồn cảm hứng và là người thầy đáng tin cậy cho các doanh nhân trẻ muốn khởi nghiệp với mô hình kinh doanh online.

7. Kết luận

Như vậy, mô hình kinh doanh C2C đang trở nên phổ biến và có nhiều cơ hội để các cá nhân và doanh nghiệp có thể khởi nghiệp và phát triển thương hiệu của mình. Hãy xác định các danh mục và áp các nền tảng thương mại điện tử C2C phù hợp để có thể đem lại doanh thu và phát triển thương hiệu hơn cho doanh nghiệp của các bạn.